قدس آنلاین: دیروز قیمت دلار در صرافی‌های بانکی افزایش یافت و در بازار آزاد هم از مرز ۳۰ هزار تومان گذشت. تحلیلگران معتقدند با وجود ادعای بانک مرکزی مبنی بر تبلیغاتی بودن تحریم-های جدید خزانه‌داری آمریکا علیه ۱۸ بانک و مؤسسه مالی ایرانی، این تحریم‌ها بدون شک تأثیر روانی بر بازار ارز داشته است به ویژه آنکه صرافی‌ها را به عنوان کانال اصلی نقل و انتقال پول نشانه گرفته و از این رو دولت و بانک مرکزی باید با اتخاذ تدابیری از قبیل گسترش شبکه صرافی‌ها، استفاده از ارزهای ملی کشورهای طرف تجاری و تهاتر کالا که پیش از این بارها از سوی کارشناسان مطرح شده مسیر تجارت کشور را باز نگه دارند.
**** دلار ۳۰هزار و ۳۰۰ تومانی در بازار آزاد
دبیر کل خانه اقتصاد ایران به خبرنگار ما می‌گوید: تحریم‌های ثانویه که روز پنجشنبه هفته گذشته اعلام شد قیمت دلار در صرافی را به ۲۹ هزار و ۹۰۰ تومان و قیمت بازار آزاد را به حدود ۳۰ هزار و ۳۰۰ تومان افزایش داد. این بدان معنی است که بازار بیش از نظام بانکی به این تحریم‌های جدید واکنش نشان داده است.
مسعود دانشمند ادامه می‌دهد: امروز فضای صرافی تنها بستر نقل و انتقال پول برای ایران است و طبیعی است که مقام‌های دولتی از جمله رئیس کل بانک مرکزی، آثار این تحریم‌ها را در کلامش تقلیل دهد تا مانع افزایش نرخ به ارقام بالاتری شود اما در اینکه دولت باید برای کاهش نرخ ارز چاره‌ای بیندیشد شکی نیست؛ چرا که بازار راه خودش را می‌رود.
وی معتقد است: اگر بازار ارز به حال خودش رها شود نمی‌توان سقفی برای افزایش نرخ ارز متصور شد. دانشمند اضافه می‌کند: باید با تدابیری در طول دو سه روز آینده، عطش تقاضای بازار را کاهش داد و به نوعی اطمینان به بازار تزریق کرد تا اثر روانی تحریم‌های جدید از بین برود. واقعیت این است کاهش نرخ با تدابیر بانک مرکزی مقدور است در غیر این صورت تا جایی قیمت ارز پیش می‌رود که اقتصاد به معنی واقعی کلام، قفل شود.
**** قراردادهای پولی دوجانبه؛ ضرورتی فراموش شده
به گفته وی اگر شبکه صرافی‌ها که بار اصلی نقل و انتقال پول را بر عهده دارند گسترش یابد، معاملات تهاتری کالا با طرف‌های تجاری در دستور کار قرار گیرد و ارزهای دیگر کشورها به جای دلار بنشیند امکان کنترل بازار ارز وجود دارد.
دانشمند ادامه می‌دهد: سال‌هاست می‌گوییم می‌توان با مهم‌ترین طرف‌های تجاری ایران مانند چین، کره جنوبی و ترکیه به جای دلار از یوان، وون و لیر استفاده کرد. واقعیت این است که مانع بزرگ تحقق این امر عدم انعطاف‌پذیری ایران در مذاکرات بانکی است. این مذاکرات تکنیکی و تخصصی، البته وظیفه بانک مرکزی و وزارت اقتصاد است و نه وزارت امور خارجه. می‌توان در خصوص مبانی با آن‌ها مذاکره کرد و با این کشورها قراردادهای پولی دوجانبه که پیش‌تر تجربه شده است، بست.
دبیر کل خانه اقتصاد ایران بر این باور است که در این قراردادها می‌توان قیمت ارزهای ملی این طرف‌های تجاری را برای مدت مشخصی مثلاً ۶ ماه یا یک سال به صورت ثابت تعیین کرد تا ثبات قیمت در بازار داخلی مقدور شود.
دانشمند می‌گوید: حتی با تهاتر کالا هم می‌توانیم بازار داخلی را ثابت نگه داریم. امروز فاصله دستمزد و قیمت کالاها هر لحظه در حال افزایش است و سفره مردم و اقتصاد کوچک و کوچک‌تر شده اما با تدابیر تثبیت‌کننده نرخ، می‌توان قدرت خرید را به مردم برگرداند و چرخ اقتصاد را با آرامش چرخاند.
**** رصد فعالیت صرافی‌ها آسان نیست
یک کارشناس ارزی هم به خبرنگار ما می‌گوید: امروز با دو وضعیت در بازار ارز مواجه شده‌ایم؛ یکی انتخابات آمریکاست که به نظر می‌رسد شانس جو بایدن برای پیروزی بیشتر است. در این صورت باید گفت دوران آرامش ارزی بیشتر را پیش رو داریم و دیگری تحریم‌های جدید وزارت خزانه‌داری آمریکاست که قصد دارد فعالیت صرافی‌ها را محدود و محدودتر کند.
میثم رادپور ادامه می‌دهد: واقعیت این است که بانک‌های ما پیش از این هم تقریباً از کار افتاده بودند اما باید دید رصد فعالیت مویرگی صرافی‌ها تا چه میزان امکان‌پذیر است؟ خوشبختانه اساساً شناسایی طرف‌های ایرانی در شبکه صرافی‌ها کاری سخت و پیچیده است اما نباید تأثیر روانی تحریم‌های جدید بر بازار را نادیده گرفت.
**** بازار در کوتاه‌مدت و میان‌مدت، کاهشی است
وی معتقد است: با لحاظ افزایش شدید نرخ ارز، وضعیت و سابقه حجم نقدینگی و کاهش چشمگیر تقاضا برای خدمات و کالاها از قبیل دلار، می‌توان پیش‌بینی کرد تا زمان انتخابات آمریکا شاهد کاهش و یا ثبات بازار ارز باشیم.
رادپور می‌گوید: واقعیت این است که رئیس کل بانک مرکزی انتظار نداشت دلار به بالای ۱۵ هزار تومان برسد اما محاسباتش درست نبود. او بدون تردید خواهان آرامش بازار است و اگر نرخ‌های امروز را پیش‌بینی می‌کرد بدون شک با اظهارنظر و امید دادن بی‌اساس، خود را نزد افکار عمومی تخریب نمی‌کرد.
وی با تأکید بر اینکه پیش‌بینی‌های بازار ارز، کاغذی است، ادامه می‌دهد: بازار پیچیدگی‌های خاص خودش را دارد و نمی‌توان با قطعیت از افزایش یا کاهش نرخ حرف زد اما به نظر می‌رسد با توجه به کاهش تقاضای ارزی در کشور، در کوتاه‌مدت نرخ ارز کاهشی شود و در میان‌مدت هم با آمدن جو بایدن می‌توان به کاهش نرخ ارز و حفظ بازار خوشبین بود.
**** حذف دلار از مبادلات جهانی، آسان نیست
به گفته این تحلیلگر بازار ارز از آنجایی که دلار در تجارت جهانی جایگاه ویژه‌ای دارد شاید نتوان به آسانی کشوری را به حذف این ارز از مبادلاتش با ایران متقاعد کرد اما اگر ایران اقتصادی به بزرگی چین داشت شاید می‌شد طرف‌های تجاری را متقاعد کرد با ریال ایران کار کنند.
رادپور معتقد است: چین با تمام عظمت اقتصادی‌اش فقط ۲ درصد تجارت جهانی را به خود اختصاص داده اما اقتصاد و پولش از ثبات قابل توجهی برخوردار است و این کشور به سمت بین‌المللی کردن یوان هم قدم برداشته است پس طبیعی است که متقاعدسازی این کشور برای حذف دلار از معاملات تجاری با ایران سخت باشد.
نظر شما